Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı

Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı Nedir?

Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı, bir kişinin veya kurumun aracının haksız veya hukuka aykırı şekilde trafikten men edilmesi veya kullanım hakkının kısıtlanması sonucunda uğradığı zararların karşılanması için ödenen bedeldir. Yani, araç sahibinin aracını kullanamadığı süre boyunca uğradığı maddi kaybın tazmini anlamına gelir.

Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı ile İlgili Önemli Noktalar

  1. Uygulama Alanları

    • Trafik cezaları veya mahkeme kararları sonucu aracın haksız şekilde trafikten men edilmesi

    • Belediyeler veya karayolları tarafından hatalı veya haksız uygulama sonucu araç kullanımının engellenmesi

  2. Hesaplama Kriterleri

    • Aracın mahrum bırakıldığı süre

    • Aracın günlük kira veya kullanım değerine göre hesaplanan maddi kayıp

    • İş kaybı veya taşımacılık nedeniyle oluşan ek zararlar

  3. Kimler Talep Edebilir

    • Aracın sahibi

    • Aracı kullanma hakkı olan yetkili kişi veya kurum

  4. Tazminat Talebi Süreci

    • İlgili idareye veya mahkemeye tazminat dilekçesi ile başvurulur

    • Gerekçeler, aracın kullanım hakkının engellenmesi ve ortaya çıkan zararlar belgelerle desteklenir

  5. Örnek Durum

    • Araç, haksız bir trafik cezası nedeniyle 10 gün trafikten men edilmişse ve günlük kullanım değeri 200 ₺ ise, araç sahibi 10 × 200 = 2.000 ₺ tazminat talebinde bulunabilir.

Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı Hesaplama

Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı, aracın trafikten men edildiği süre boyunca aracın kullanımından dolayı uğranan zararın hesaplanmasıyla belirlenir. Hesaplama genellikle günlük kullanım değeri ve aracın mahrum bırakıldığı gün sayısına göre yapılır. İşte adım adım açıklama:

1. Hesaplama Formülü

Tazminat=Gu¨nlu¨k Arac¸ Kullanım Bedeli×Mahrum Kalınan Gu¨n Sayısı+Ek Zararlar\text{Tazminat} = \text{Günlük Araç Kullanım Bedeli} \times \text{Mahrum Kalınan Gün Sayısı} + \text{Ek Zararlar}

  • Günlük Araç Kullanım Bedeli: Aracın günlük kira bedeli veya araç sahibinin günlük kullanım değerini ifade eder.

  • Mahrum Kalınan Gün Sayısı: Araç sahibinin aracı kullanamadığı toplam gün sayısı.

  • Ek Zararlar: İş kaybı, taşımacılık zararı veya doğrudan mali kayıplar.

2. Örnek Hesaplama

Örnek Durum:

  • Araç haksız şekilde 10 gün trafikten men edilmiş

  • Araç sahibinin günlük kullanım bedeli: 200 ₺

  • Ek mali kayıp yok

Tazminat=200×10=2.000 ₺\text{Tazminat} = 200 \times 10 = 2.000 \, ₺

Ek Durum:

  • Aynı süreçte iş kaybı veya taşımacılık zararı: 500 ₺

Toplam Tazminat=2.000+500=2.500 ₺\text{Toplam Tazminat} = 2.000 + 500 = 2.500 \, ₺

3. Dikkat Edilmesi Gerekenler

  1. Günlük kullanım bedeli doğru belirlenmeli: Aracın piyasa değeri, kira bedeli veya işletme maliyetleri dikkate alınır.

  2. Mahrumiyet süresi net olmalı: Trafikten men süresi veya kurumun uyguladığı süre belgelerle desteklenmeli.

  3. Ek zararlar belgelenmeli: İş kaybı, taşıma maliyeti gibi ek zararlar faturalar veya resmi belgelerle kanıtlanmalıdır.

  4. İtiraz ve tazminat talebi: Hesaplanan tazminat, ilgili idareye veya mahkemeye dilekçe ile sunulabilir.

Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatının Hukuki Dayanağı

Araç mahrumiyetine ilişkin tazminat taleplerinin hukuki temeli 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile düzenlenen Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkilerine dayanmaktadır. Bir trafik kazasının oluşumuna kusuruyla sebebiyet veren kişi/kişiler, kazanın diğer tarafı olup da kusuru bulunmayan veya kusuru diğer tarafa göre daha az olan kişi/kişiye karşı bir haksız fiil gerçekleştirmiş olur. Böyle bir durumda kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.

Kazaya kusuruyla neden olan taraf, yalnızca maddi hasarı değil, aynı zamanda aracın tamir süresince kullanılamamasından doğan zararı da tazmin etmekle yükümlüdür. Araç mahrumiyet tazminatı Karayolları Trafik Kanununca Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında olmayıp zararın tazminin, zararın meydana gelmesinden sorumlu kişiye yöneltilmesi gerekmektedir.

Karayolları Trafik Kanunu’na göre gerçekleşen kazada kazanın oluşumuna sebebiyet veren motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Gerçekleşen haksız fiilden dolayı, birden fazla kişi tazminatla yükümlü bulunuyorsa, bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulurlar. Bu durumda zarar, olayın bütün şartları değerlendirilerek paylaştırılır. İşletenler ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahipleri kusurları oranında zarara katlanırlar.

Araç Mahrumiyeti Tazminatı İstenebilmesinin Şartları

  • Araç mahrumiyetinden doğan zararın tazmininin istenebilmesi için öncelikle haksız fiilin varlığından söz edilmesi gerekmektedir.
  • Kazanın gerçekleşmesine hukuka aykırı fiiliyle sebebiyet veren Haksız fiilin var olması için öncelikle bir fiil olmalı ve bu fiil hukuka aykırı olmalıdır. Haksız fiili gerçekleştiren kişiye bir kusur yüklenmesi gerekmektedir. Yani fiili gerçekleştiren kişi zarara kusuru ile sebebiyet vermelidir.
  • Tazminat isteyen kişiye kusur yüklenemez olmayı veya kusurunun daha az olması gerekir.
  • Araç kullanılamaz hale gelmiş olmalı ve onarımı gerekmektedir.
  • Fiil sonucunda ise bir zarar oluşması gerekmektedir. Burada söz konusu zarar aracın maddi hasarı ve bu hasar sebebiyle araçtan mahrum kalınan süresidir. Kaza sonucu doğan zarar ile kusurlu fiil arasında doğrudan nedensellik bağı kurulmalı yani illiyet bağı mevcut olmalıdır.
  • Zarar süresi belirlenebilir olmalıdır.
  • Aracın onarım süresi makul olmalıdır.