Ceza yargılamasında mahkûmiyet kararına itiraz, sanığın ya da müdafisinin (avukatının), verilen mahkûmiyet kararının hukuka aykırı olduğunu düşünerek üst mahkemelere başvurmasıdır. Ceza yargılaması sonucunda mahkeme sanığı suçlu bulduğunda ve mahkûmiyet kararı verdiğinde, sanığın bu karara karşı başvurabileceği çeşitli hukuki yollar mevcuttur. İtiraz süreci, yargılama hatalarının düzeltilmesi ve adaletin sağlanması amacıyla yapılır.

Mahkûmiyet Kararına İtiraz Yolları

1. İstinaf Başvurusu (Bölge Adliye Mahkemesi): İlk derece mahkemesinin verdiği mahkûmiyet kararına karşı yapılan ilk itiraz yolu istinaf başvurusudur. Bu başvuru, karardan memnun olmayan tarafların, kararı bir üst mahkemede yeniden inceletmesini sağlar.

   • Süre: İstinaf başvurusu, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır.
   • Başvuru Yapılacak Mahkeme: Kararı veren mahkemeye istinaf dilekçesi sunularak başvuru yapılır. Başvuru dilekçesi, kararı veren mahkemeye sunulsa da dosya, incelenmek üzere bölge adliye mahkemesine (istinaf mahkemesi) gönderilir.
   • İnceleme: İstinaf mahkemesi, dosyayı yeniden inceleyerek hukuka aykırılıklar varsa kararı bozabilir, cezada değişiklik yapabilir veya kararı onaylayabilir.

2. Temyiz Başvurusu (Yargıtay): İstinaf mahkemesinin verdiği karara karşı hâlâ itiraz etmek isteyen taraflar, bu kararı Yargıtay’a taşıyabilirler. Temyiz, bölge adliye mahkemesinin kararını yeniden değerlendiren bir itiraz yoludur.

   • Süre: İstinaf kararının tebliğinden itibaren 15 gün içinde temyiz başvurusu yapılabilir.
   • Başvuru Yapılacak Mahkeme: Temyiz başvurusu, kararı veren bölge adliye mahkemesine yapılır. Bu mahkeme, dosyayı incelemek üzere Yargıtay’a gönderir.
   • İnceleme: Yargıtay, hukuka aykırılık olup olmadığını denetler. Yargıtay, maddi olgulara dayalı inceleme yapmaz; sadece hukuki denetim yapar. Kararda bir hukuki hata veya usule aykırılık varsa Yargıtay kararı bozabilir ve dosyayı yeniden yargılama yapılmak üzere ilgili mahkemeye geri gönderebilir. Hukuka uygun bulursa kararı onaylar.

3. Yargılamanın Yenilenmesi (Kanun Yolu): Yargılama sürecinde ortaya çıkan yeni deliller ya da kanıtların ışığında, kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararına bile karşı yargılamanın yenilenmesi talep edilebilir.

   • Yenilik Arz Eden Deliller: Yargılamada kullanılmayan ya da yeni ortaya çıkan delillerin, sanığın lehine olması durumunda mahkeme yeniden yargılama yapabilir. Yargılamanın yenilenmesi, ancak kesinleşmiş kararlarda başvurulabilecek bir kanun yoludur.

Mahkûmiyet Kararına İtirazın Sonuçları

1. İstinaf ya da Temyiz Mahkemesi Kararı Onaylayabilir: Üst mahkeme, yapılan itiraz sonucunda mahkemenin verdiği kararı hukuka uygun bulursa, kararı onaylar ve verilen ceza kesinleşir.

2. Karar Bozulabilir: Eğer üst mahkeme, hukuka aykırılık ya da usul hatası tespit ederse, mahkûmiyet kararını bozabilir. Bu durumda dava, yeniden yargılanmak üzere ilgili mahkemeye geri gönderilir.

3. Cezada Değişiklik Yapılabilir: Üst mahkeme, mevcut kararda bir hata olmadığını düşünse de cezanın ağır ya da hafif olduğunu tespit ederse, verilen cezayı değiştirebilir.

4. Yeniden Yargılama: Kararın bozulması halinde ilgili mahkeme, dosyayı yeniden değerlendirir. Bu süreçte yeni bir yargılama yapılır ve yeni bir karar verilir.

Ceza yargılamasında verilen mahkûmiyet kararına karşı itiraz etmek, sanığın hukuki haklarından biridir. Mahkûmiyet kararına karşı itiraz yolları, hukuki yanlışların düzeltilmesi ve adil bir karar verilmesi için önemli bir mekanizmadır. Sanık ya da savunma avukatı, istinaf ve temyiz yollarıyla kararı yeniden gözden geçirme şansı bulabilir.