Çocuk İşçi Çalıştırma

Çocuk İşçi Çalıştırma Nedir?

Çocuk İşçi Çalıştırma Nedir?

Çocuk işçi çalıştırma, 18 yaşından küçük çocukların yetişkinlerin yaptığı işlerde çalıştırılması anlamına gelir. Bu durum, çocukların eğitimden mahrum kalmasına, fiziksel ve zihinsel sağlıklarının bozulmasına ve sömürüye maruz kalmalarına neden olur.

Çocuk işçi çalıştırmanın bazı sonuçları şunlardır:

  • Eğitimden mahrumiyet: Çocuk işçiler, çalışmak zorunda oldukları için okula gidemezler ve bu durum eğitim seviyelerini düşürür.
  • Fiziksel ve zihinsel sağlık sorunları: Çocuk işçiler, yetişkinlerin yaptığı işlere uygun olmadıkları için fiziksel ve zihinsel sağlık problemleri yaşayabilirler.
  • Sömürü: Çocuk işçiler, düşük ücretlerle ve kötü çalışma koşullarında çalıştırılabilirler.


Türkiye’de çocuk işçi çalıştırma yasa dışıdır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesine göre, 15 yaşından küçük çocuklar çalıştırılamaz. 15 yaşını doldurmuş ve 18 yaşından küçük olan çocuklar ise ancak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

Çocuk işçi çalıştırmanın önlenmesi için:

  • Eğitime erişimin artırılması: Çocukların okula gitmesi ve eğitim alması, çocuk işçi çalıştırmanın önlenmesi için önemlidir.
  • Çalışma koşullarının iyileştirilmesi: Yetişkinler için uygun çalışma koşulları sağlanması, çocuk işçi çalıştırmanın cazibesini azaltacaktır.
  • Farkındalık oluşturulması: Toplumda çocuk işçi çalıştırmanın zararları hakkında farkındalık oluşturulması önemlidir.


Çocuk işçi çalıştırma konusunda şikayette bulunmak için:

  • Alo 170 Çocuk İşçi Hattı’nı arayabilirsiniz.
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurabilirsiniz.
  • Savcılığa suç duyurusunda bulunabilirsiniz.


Çocuk işçi çalıştırma, hem çocukların hem de toplumun geleceği için büyük bir tehdittir. Bu sorunun önlenmesi için hepimize görev düşmektedir.

Çocuk İşçi Çalıştırma Cezası

Çocuk İşçi Çalıştırma Cezası 

Türkiye’de çocuk işçi çalıştırmak yasa dışıdır ve idari para cezası ile cezalandırılır. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesine göre:

15 yaşından küçük çocukları çalıştıran işverenlere:

  • 9.302 TL idari para cezası uygulanır.


15 yaşını doldurmuş ve 18 yaşından küçük olan çocukları kanuna aykırı işlerde çalıştıran işverenlere:

  • 4.651 TL idari para cezası uygulanır.


Ayrıca:

  • Çocuk işçi çalıştıran işyerleri, 1 ay süreyle mühürlenebilir.
  • Çocuk işçi çalıştıran işverenler hakkında ayrıca TCK’nın 228. maddesine göre “Çocukların Korunması Hakkında Yasağa Aykırılık” suçundan da dava açılabilir.


Çocuk işçi çalıştırma cezası, işyerinde çalıştırılan çocuk sayısına göre değil, her bir çocuk için ayrı ayrı hesaplanır.

Çocuk işçi çalıştırma cezasına ek olarak:

  • Çocuk işçiler, işverenden alamadıkları ücretlerini ve diğer haklarını İş Mahkemeleri’nde dava açarak talep edebilirler.
  • Çocuk işçiler, uğradıkları manevi zarardan dolayı da tazminat talep edebilirler.

Çocuk İşçi Çalıştırma Şartları

Türkiye’de çocuk işçi çalıştırmak yasa dışıdır. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesine göre 15 yaşından küçük çocuklar çalıştırılamaz. 15 yaşını doldurmuş ve 18 yaşından küçük olan çocuklar ise sadece hafif işlerde ve belirli şartlar altında çalıştırılabilirler.

Hafif İşler:

  • Çocuğun bedensel, zihinsel ve sosyal gelişimine engel olmayan
  • Tehlikeli ve sağlıksız olmayan
  • Çocuğun eğitim ve dinlenmesine engel olmayan işlerdir.


Hafif işlerin listesi:

  • Tarımda: Fideleme, sebze ve meyve toplama, süs bitkileri bakımı, budama, gübreleme, sulama gibi.
  • Hayvancılıkta: Yemleme, sulama, ahır temizliği, hayvan bakımı gibi.
  • Ormancılıkta: Fidan dikme, fidan bakımı, tohum toplama gibi.
  • Ev işlerinde: Bulaşık yıkama, ütüleme, çamaşır yıkama, oda toplama gibi.
  • El sanatlarında: Dokuma, örgü, dikiş, nakış gibi.
  • Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde: Sanatçı, figüran, model gibi.


Çocuk işçi çalıştırmada dikkat edilmesi gereken bazı şartlar:

  • Çocuk işçiler, yetişkinlerle aynı işyerlerinde çalıştırılamazlar.
  • Çocuk işçiler için ayrı bir çalışma izni gereklidir.
  • Çocuk işçilerin çalışma saatleri yetişkinlerden farklıdır.
  • Çocuk işçilere, yetişkinlerle aynı asgari ücret ödenmek zorundadır.
  • Çocuk işçilerin sigortaları yapılması zorunludur.
  • Çocuk işçiler, gece çalıştırılamaz.
  • Çocuk işçiler, fazla mesai yapamaz.
  • Çocuk işçiler, resmi tatillerde çalıştırılamaz.
  • Çocuk işçilerin eğitimi için gerekli izinler verilmelidir.


Çocuk işçi çalıştırma konusunda dikkat edilmesi gereken bazı istisnalar:

  • 13 yaşını doldurmuş ve ilkokulu bitirmiş olan çocuklar, aile işyerlerinde hafif işlerde çalıştırılabilirler.
  • 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar, sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.


Çocuk işçi çalıştırma konusunda dikkat edilmesi gereken bazı diğer noktalar:

  • Çocuk işçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması için gerekli önlemler alınmalıdır.
  • Çocuk işçilerin dinlenme ve eğlenme ihtiyaçları karşılanmalıdır.
  • Çocuk işçilerin eğitim ve mesleki eğitime erişim imkânları sağlanmalıdır.
  • Çocuk işçilerin sömürülmesine karşı gerekli önlemler alınmalıdır.


Çocuk işçi çalıştırma sorununun çözümü için:

  • Eğitime erişimin artırılması: Çocukların okula gitmesi ve eğitim alması, çocuk işçi çalıştırmanın önlenmesi için önemlidir.
  • Farkındalık oluşturulması: Toplumda çocuk işçi çalıştırmanın zararları hakkında farkındalık oluşturulması önemlidir.
  • Yasal düzenlemelerin iyileştirilmesi: Çocuk işçi çalıştırmayı önleyecek yasal düzenlemelerin yapılması ve uygulanması önemlidir.
  • Uluslararası iş birliği: Çocuk işçi çalıştırma sorununun çözümü için uluslararası iş birliği önemlidir.


Çocuk İşçi Çalıştırma Şartları ile İlgili Ek Bilgiler:

  • Çocuk işçi çalıştırma şartları her yıl yeniden değerlendirilmektedir.
  • Çocuk işçi çalıştırma şartlarına uymayan işverenlere idari para cezası uygulanır.