Toplu İş Sözleşmesi

Toplu İş Sözleşmesi Nedir?

Toplu İş Sözleşmesi Nedir?

Toplu İş Sözleşmesi (TİS), işyeri veya işletme düzeyinde, işkolu esasına göre işyeri veya işletmede TİS yapma yetkisini haiz işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılan iş sözleşmesidir.

Toplu İş Sözleşmesi’nin Amaçları:

İşçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenlemek
Çalışma koşullarını ve ücretleri belirlemek
İşçi haklarını korumak
İş barışını sağlamak

Toplu İş Sözleşmesi’nin Kapsamı:

TİS’te yer alan hükümler, TİS’e taraf olan tüm işçi ve işverenleri kapsar.
TİS’te yer alan hükümler, kanunların emredici hükümlerine aykırı olamaz.

Toplu İş Sözleşmesi’nin Yapılması:

TİS, işçi sendikası ve işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren tarafından müzakereler yoluyla yapılır.
TİS, yazılı olarak yapılır ve taraflarca imzalanır.
TİS, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na tescil edilir.

Toplu İş Sözleşmesi’nin Süresi:

TİS’in süresi, taraflarca belirlenir.
TİS’in süresi en az bir yıl olamaz.
TİS’in süresi dolmadan feshi halinde, fesih tazminatı ödenir.

Toplu İş Sözleşmesi’nin Avantajları:

İşçi haklarını korur.
Çalışma koşullarını ve ücretleri belirler.
İş barışını sağlar.
İşçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenler.

Toplu İş Sözleşmesi’nin Dezavantajları:

Yapılması ve uygulanması zor olabilir.
Esneklik eksikliği yaratabilir.
İşçi ve işveren arasında uzlaşmazlıklara yol açabilir.

Toplu İş Sözleşmesi Ne İşe Yarar?

Toplu İş Sözleşmesi (TİS), işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen, çalışma koşullarını ve ücretleri belirleyen bir sözleşmedir. TİS’in birçok faydası vardır:

İşçi Haklarını Korur:

TİS, işçilerin en temel haklarını güvence altına alır.
Asgari ücret, fazla mesai ücreti, izin ve tatiller gibi konularda işçilere yasal güvence sağlar.
İşçilerin işyerinde maruz kalabilecekleri mobbing, ayrımcılık ve haksız işten çıkarma gibi durumlara karşı korunmasına yardımcı olur.

Çalışma Koşullarını ve Ücretleri Belirler:

TİS, işyerinde uygulanacak çalışma saatleri, dinlenme süreleri, iş güvenliği ve hijyen gibi konularda düzenlemeler getirir.
Ücretlerin adil ve objektif bir şekilde belirlenmesini sağlar.
Asgari ücretin üzerinde bir ücretin ödenmesini sağlayabilir.

İş Barışını Sağlar:

TİS, işçi ve işveren arasındaki uzlaşmazlıkların önlenmesine yardımcı olur.
İşyerinde grev ve lokavt gibi eylemlerin önüne geçebilir.
Uzun vadeli bir çalışma barışı ortamı oluşturur.

İşçi ve İşveren Arasındaki İlişkileri Düzenler:

TİS, işçi ve işveren arasındaki iletişimi ve işbirliğini teşvik eder.
Sorunların çözümü için diyalog ve müzakereye dayalı bir mekanizma sağlar.
Karşılıklı güven ve saygıya dayalı bir işyeri ortamı oluşturur.

Toplu İş Sözleşmesi’nin Faydaları:

İşçilere daha iyi çalışma koşulları ve ücretler sağlar.
İşyerinde adaleti ve eşitliği teşvik eder.
İşyerinde verimliliği ve üretkenliği artırır.
Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunur.

Toplu İş Sözleşmesi Kimler Yararlanabilir?

Toplu İş Sözleşmesi’nden Kimler Yararlanabilir?

Toplu İş Sözleşmesi’nden (TİS) asıl olarak TİS’e taraf olan işçi sendikasına üye olan işçiler yararlanır.

Ancak bazı durumlarda, sendika üyesi olmayan işçiler de TİS’in bazı hükümlerinden yararlanabilir:

1. Dayanışma Aidatı Ödeyenler:

Sendika üyesi olmayan işçiler, TİS’e taraf olan sendikaya dayanışma aidatı ödeyerek TİS’in bazı hükümlerinden yararlanabilir. Dayanışma aidatı, sendika üyelik aidatından daha azdır.

2. Genel Zorunlu Hüküm:

TİS’in bazı hükümleri, işyerindeki tüm işçileri kapsayacak şekilde “genel zorunlu hüküm” olarak belirlenebilir. Bu durumda, sendika üyesi olsun veya olmasın, tüm işçiler bu hükümlerden yararlanır.

3. Yargıtay Kararları:

Yargıtay’ın bazı kararları, TİS’in bazı hükümlerinin sadece sendika üyesi olmayan işçiler için de uygulanmasını öngörmektedir.

4. İşveren Uygulaması:

Bazı işverenler, TİS’in hükümlerini sendika üyesi olmayan işçiler için de uygulayabilir.

Toplu İş Sözleşmesi’nden Yararlanabilmek İçin:

TİS’e taraf olan işçi sendikasına üye olmak (en yaygın yöntem)
Dayanışma aidatı ödemek
TİS’in genel zorunlu hüküm kapsamında yer alan bir işyerinde çalışmak
Yargıtay kararları veya işveren uygulaması ile TİS’in bazı hükümlerinden yararlanma imkanı

Toplu İş Sözleşmesi’nden yararlanamayan kişiler:

TİS’e taraf olmayan işçi sendikalarına üye olan işçiler
Dayanışma aidatı ödemeyen ve TİS’in genel zorunlu hüküm kapsamında yer almayan bir işyerinde çalışan sendika üyesi olmayan işçiler

Toplu İş Sözleşmesi Bitince Ne Olur?

Toplu İş Sözleşmesi (TİS) bittiğinde, birkaç farklı durum ortaya çıkabilir:

1. Yeniden Görüşmeler:

TİS’in süresi dolmadan önce, işçi sendikası ve işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren yeni bir TİS için görüşmelere başlayabilir. Bu durumda, görüşmeler sonucunda yeni bir TİS imzalanabilir veya eski TİS’in bazı hükümlerinde değişiklik yapılabilir.

2. Uzatma:

TİS’in süresi dolmadan önce, taraflar TİS’i belirli bir süre için uzatmaya karar verebilir. Bu durumda, uzatma süresi boyunca eski TİS’in hükümleri geçerli olmaya devam eder.

3. Fesih:

TİS’in süresi dolmadan önce, taraflar TİS’i fesih edebilir. Bu durumda, TİS’in hükümleri fesih tarihinden itibaren geçerliliğini yitirir.

4. Grev ve Lokavt:

TİS’in süresi dolmadan önce, taraflar yeni bir TİS konusunda anlaşmaya varamazsa, grev veya lokavt gibi eylemlere başvurabilir. Grev, işçilerin işyerini terk ederek iş bırakmasıdır. Lokavt ise işverenin işyerini kapatarak işçileri içeri almamasıdır.

5. İş Kanunu:

TİS’in süresi dolduktan sonra ve yeni bir TİS imzalanana kadar, işyerinde İş Kanunu’nun hükümleri uygulanır.

TİS’in bitmesiyle ilgili bazı önemli noktalar: